De cel en zijn functie
Het centrum van het leven wordt gevormd door de cel, de kleinste bouwsteen van alle organismen, die vitale functies vervult, gaande van groei en mobiliteit tot voortplanting en metabolisme. Ons lichaam telt meer dan 80 tot 100 miljard cellen. In de celkern wordt genetische informatie opgeslagen en gecodeerd. Deze cellen bevatten meerdere krachtcentrales, of mitochondriën, die dag en nacht voor de energieproductie zorgen. Als deze krachthuizen hun functies niet volledig vervullen, lijden we aan energieverlies, onze cellen zijn niet in staat de belangrijke bouwstenen te produceren die essentieel zijn voor de diverse andere cel- en orgaanfuncties. Een storing in de mitochondriën kan een aantal symptomen veroorzaken die variëren van zwakte en gebrek aan energie, tot problemen met specifieke orgaanfuncties, stemmingswisselingen en beperkte vruchtbaarheid. De levensduur van onze cellen kan zo kort zijn als een paar dagen, of zo lang als ons hele leven, zoals het geval is bij zenuwcellen.
Om onze cellen te beschermen, hebben we essentiële voedingsstoffen nodig die fungeren als de bouwstenen voor cellen. Ontbreken deze belangrijke stoffen, dan verliest de cel zijn werkzaamheid en kan hij zijn functies niet meer correct uitvoeren.
Een optimaal voedingssupplement volgens chronobiologische normen, dat de nodige stoffen op het juiste tijdstip van de dag beschikbaar stelt, houdt de cellen gezond en ondersteunt het menselijk organisme bij het in stand houden van de beoogde celregulaties. Hierdoor kunnen ziekten worden voorkomen, omgebogen of in ieder geval worden vertraagd.
Oxidatieve stress
Deze vorm van stress is het gevolg van de aanwezigheid van vrije radicalen die zich ongehinderd in ons organisme kunnen ontwikkelen. Agressieve zuurstof- of stikstofverbindingen vallen onze cellen aan en kunnen hun functionele vermogen aantasten. Dit proces kan essentiële eiwitten, celwanden of erfelijk materiaal aantasten en zelfs het immuunsysteem verzwakken. Het lichaam kan zich niet langer correct verdedigen tegen aanvallen van buitenaf, waardoor een aantal ernstige ziekten zoals hart- en vaatziekten, reumatische aandoeningen en zelfs kanker kunnen ontstaan. De reden voor de verhoogde productie van radicalen is waarschijnlijk onze industriële levensstijl.
Verontreinigende stoffen zoals nicotine, pesticiden, diverse emissies, maar ook het gebruik van medicijnen, elektronische straling en zelfs stress zorgen voor een verhoogde oxidatieve belasting. Oxidatieve stress kan zo ver gaan dat cellen worden vernietigd. Als er te veel worden aangetast, verouderen we. Uiteindelijk kan dit leiden tot de dood van het hele orgaan. Als het lichaam een sterk genoeg afweersysteem heeft, dan kan dergelijke schade meestal worden opgevangen. Verschillende stofwisselingsproducten zoals HDL-Glutathion of specifieke vitaminen fungeren als verdedigingsschild tegen vrije radicalen. Op dezelfde manier zijn bepaalde enzymen in onze cellen in staat deze agressieve zuurstofverbinding onder controle te houden.
Ontsteking
Ontstekingsstress, ook wel bekend als ontstekingsreactie, is gedurende vele jaren actief, ook al is deze onopvallend en onder onze pijngrens. Enerzijds is deze “stille ontsteking” noodzakelijk om bepaalde stofwisselingsprocessen te vergemakkelijken, maar anderzijds speelt ze ook een rol bij tal van ernstige gezondheidsproblemen, zoals hart- en vaatziekten, dementie, het metabool syndroom, osteoporose en het ontstaan van kanker. Chronische ontstekingen zijn verantwoordelijk voor ongeveer 20 procent van de kankerziekten. Acute ontstekingen zijn het normale genezingsproces van het lichaam wanneer het met een infectie wordt geconfronteerd. Het wordt automatisch op gang gebracht door bepaalde voedingsmoleculen (Omega 6-vetzuren), en gestopt door de natuurlijke tegenhangers ervan (Omega 3-vetzuren). De ontstekingsbevorderende stoffen (vooral in industrieel verwerkte plantaardige oliën) zijn in de moderne voeding aanwezig in een gewicht dat 10 tot 20 maal groter is dan een normaal gewicht. Ze beginnen een chronische ontsteking in de organen, bijvoorbeeld in de bloedvaten, die niet geneest omdat ontstekingsremmende vetzuren (bijv. koudwatervis, walnoten, lijnzaad, koolzaad en hennep) slechts een minimale rol spelen in de voeding.
Fytosubstanties voor celbescherming
Antioxidanten, bij voorkeur in de vorm van natuurlijke stoffen, zijn van essentieel belang om de cel gezond te houden en de aanvallen van vrije radicalen, die dag in dag uit plaatsvinden, tegen te gaan. Vooral vitamines spelen hierbij een centrale rol. De bekendste celbeschermers zijn vitamine C, E, betacaroteen en het mineraal selenium. Vitamine E is als belangrijkste vetoplosbare antioxidant in elk celmembraan aanwezig en heeft als helper voldoende vitamine C nodig. Als radicalenvanger beschermt vitamine E organen als de lever, de hersenen en het hart, maar ook de bloedcellen en het spierstelsel. Daarom is vitamine E, in combinatie met vitamine C, een van de belangrijkste vitaminen. Deze vitale antioxidanten houden het verouderingsproces op afstand, zijn verantwoordelijk voor fysieke prestaties en kunnen vroegtijdige veroudering tegengaan. Helaas zijn er een aantal negatieve invloeden die de vitamine E voorziening aantasten. Daartoe behoren een ongezond dieet en een ongunstige levensstijl, factoren die een toenemende oxidatieve stress in de lichaamscellen veroorzaken. Als er niet voldoende celbeschermende vitamine E aanwezig is, wordt het afbraakproces van het lichaam versneld.
Vitamine C is ook nuttig bij de bescherming van lichaamscellen, omdat het de natuurlijke immuniteit van het lichaam versterkt en zorgt voor de regeneratie van vitamine E. Bèta-caroteen speelt ook een belangrijke rol bij het tegengaan van vrije radicalen. Andere vitaminen, vooral die van de vitamine B-klasse, zijn niet alleen actief als antioxidant, maar ondersteunen ook talrijke mechanismen in de cel om zich tegen vrije radicalen te beschermen. Selenium is een essentieel spoorelement, dat helpt bij de productie van enzymen die belangrijk zijn voor de bescherming van het lichaam. Daarnaast zijn er nog andere mineralen (mangaan, magnesium, chroom, jodium, enz.), die belangrijke co-factoren zijn voor de celbescherming.
Celbeschermende vitaminen voor de ochtend:
- Vitamin A
- Natural Carotenoids
- Vitamine D
- Vitamine E
- Choline
- Vitamine B6
- Inositol
- Vitamine C
- Vitamine K
- Citrus-Bioflavonoide
- Calcium
- Magnesium
- Mangaan
- Borium
- Chroom
- Selenium
- Molybdeen
- Jodium
Celbeschermende vitaminen voor de avond:
- Vitamine B1
- Vitamine B2
- Niacinamide
- Pantotheenzuur
- Biotine
- Foliumzuur
- Vitamine
- Magnesium
- Kalium
- Zink
- IJzer
- Koper
Naast oxidatieve stress is chronische ontsteking het tweede mechanisme waardoor een cel of een orgaan – en dus het hele organisme – vroegtijdig veroudert of vatbaar wordt voor bepaalde ziekten. Er zijn ook verschillende stoffen die ontstekingen tegengaan. Het bekendste product is ongetwijfeld Aspirine®, dat ontstekingen op verschillende manieren tegengaat. Vergelijkbare effecten kunnen ook worden bereikt door het gebruik van specifieke fytonutriënten, die over het algemeen worden gewonnen uit zuidvruchten. Bepaalde groenten of landbouwgewassen zoals groene thee, kool en knoflook bevatten stoffen die enzymen blokkeren die chronische ontstekingen in de hand werken of in stand houden. Zoals bij bijna alle fysiologische processen in organismen, is het ontstekingsproces onderhevig aan specifieke tijdschommelingen gedurende de dag. Daarom is het belangrijk om de verschillende ontstekingsblokkers op het juiste moment van de dag of nacht te gebruiken, zodat het effect optimaal is en tegelijkertijd andere stoffen niet worden gehinderd.
Anti-Inflammatoire Stoffen voor de Ochtend:
- Aspirine®
- PQQ (pyrrolochinolinchinon)
- Catechine
- EGGC
- L-Glutathion
- Vruitextracten (Acai, Goji, Mangosteen, Granaatappel, Appel, Sinaasappel, Ananas, Watermeloen, Grapefruit, Perzik, Papaja, Peer, Limoen, Kers, Pruim, Bosbes, Druif, Muskusmeloen, Veenbes, Mandarijn, Citrus-Bioflavonoïde)
- Groentenextracten (Broccoli, Bloemkool, Boerenkool, Spinazie, Radijs, Wortel, Biet, Tomaat, Selderij, Ui, Prei, Gerst, Knoflook, Kool, Peterselie, Gele Paprika)
Anti-inflammatoire stoffen voor de avond:
- MSM
- Resveratrol
- Beta-Glucaan
- Quercetine
- OPC
- Omega 3
- Catechine
Een chronobiologische benadering van de therapie kan ook worden toegepast bij cellen die niet langer deel uitmaken van de natuurlijke levenscyclus. Enerzijds heeft deze chronotherapie tot doel de gezonde cellen te beschermen tegen de momenteel gebruikte geneesmiddelen die in staat zijn te doden. Anderzijds verhoogt de chronotherapie de doeltreffendheid van de behandeling tegen tumorcellen. Het eerste kan worden bereikt door het chronobiologisch juiste gebruik van anti-oxidanten of ontstekingsremmende stoffen. Bovendien hebben veel van de tegenwoordig gebruikte chemotherapieën een zogenaamd therapeutisch venster. Als ze op het juiste moment van de dag worden gebruikt, zijn ze aanzienlijk effectiever en hebben ze ook minder bijwerkingen. Naast deze optimalisering van de therapie kunnen ook natuurlijke stoffen worden gebruikt waarvan wordt gezegd dat zij effectmechanismen vertonen.
Bepaalde tumorcellen hebben specifieke genen, of gensecties, die zo veranderd zijn dat ze niet meer kunnen worden afgelezen. Wanneer de fytonutriënt dit gen reactiveert, kan de cel de geprogrammeerde celdood inleiden. Andere stoffen leiden ertoe dat het DNA (de plaats waar de celprocessen worden geregeld) gevoeliger wordt voor antikankerstoffen. Weer andere fytonutriënten reguleren de expressie van specifieke modulatoren binnen tumorcellen, waarmee ook de natuurlijke celdood kan worden geïnitieerd. Al deze werkingsmechanismen reiken tot in de gestoorde cellen; met andere woorden, zij reiken tot in de tumorcellen en niet tot in de gezonde cellen. Net als bij de hierboven beschreven chemotherapieën, hebben ook deze fytonutriënten een ideaal tijdstip waarop zij een optimale werkzaamheid kunnen bereiken.
Stoffen voor de ochtend:
- Propolis
- Capsaïcine
- Catechine
- Sulforaphan
- 20-hydroxy-Ecdyson
- Curcumine
- Indol-3-Carbinol
- Isothiocyanaat
Stoffen voor de avond:
- Lycopeen
- Reserveratrol
- Sulforaphan
- Diallylsulfide
- Gingerol/Shogaol
- Isothiocyanaat